Światowa Organizacja Zdrowia w dietetycznych zaleceniach na pierwszym miejscu stawia dwie europejskie diety. Komponując nasz jadłospis, powinniśmy brać przykład ze Skandynawów i mieszkańców rejonu Morza Śródziemnego. To najlepsza metoda na zmniejszenie ryzyka chorób serca, cukrzycy, nowotworów oraz otyłości.
WHO przeprowadziło badanie z którego wynika, że aby zmniejszyć u populacji ryzyko chorób serca, cukrzycy oraz nowotworów należy włączyć do jadłospisu dwie wybrane diety: śródziemnomorską lub skandynawską. Analiza podkreśla, że tylko 15 z 53 krajów regionu europejskiego WHO zaleca je swoim obywatelom.
Autorzy badania porównali wcześniejsze analizy tych diet opublikowane w czasopismach naukowych, książkach i artykułach pokonferencyjnych. Aby lepiej zrozumieć sytuację, odnieśli się również do wytycznych rządowych oraz zaleceń ministerstw zdrowia dotyczących zdrowego żywienia.
Wśród wszystkich sprawdzonych krajów tylko osiem, w tym Irlandia, Hiszpania i Grecja, promowało dietę śródziemnomorską. Inne kraje, czyli Norwegia, Szwecja, Finlandia i Islandia, zalecają dietę skandynawską.
Obie diety są bardzo dobre jeśli chodzi o wpływ na zdrowie. Chcieliśmy sprawdzić czy kraje zalecają ją swoim obywatelom w ramach polityk żywieniowych – mówi João Breda z WHO.
W Wielkiej Brytanii rząd zaleca spożywanie owoców i warzyw pięć razy dziennie. Z drugiej strony zarzucono mu, że to nie wystarcza do promowania zdrowej diety i zbyt ograniczone działania skutkują wzrostem otyłości u dzieci nawet o 10%.
Przykłady jadłospisów
Dietę śródziemnomorską charakteryzuje duże spożycie ryb, umiarkowane spożycie białego mięsa oraz jaj oraz małe spożycie mięsa czerwonego. W umiarkowanych ilościach spożywane są przetwory mleczne tj. jogurt, sery. W ilościach umiarkowanych spożywane jest wino, podczas głównych posiłków.
śniadanie: 2 kromki chleba gruboziarnistego z masłem i dorszem, sałatka z pomidora i ogórka / filiżanka płatków kukurydzianych z jogurtem i brzoskwinią
drugie śniadanie: kromka żytniego chleba razowego cienko posmarowana masłem, plasterek polędwicy, ogórek
obiad: zupa warzywna lub grzybowa, chłodnik z botwiny i szczypiorku, łosoś
podwieczorek: szklanka soku pomarańczowego lub owoce sezonowe
kolacja: sałatka z pomidorów i cebuli z odrobiną oliwy z oliwek, kasza kuskus, dwa plasterki wędliny
Dieta skandynawska (norweska) przyspiesza przemianę materii. W diecie norweskiej ograniczamy użycie soli do minimum, a najlepiej w ogóle jej nie używać. Nie można słodzić żadnych napojów, a kawę pić bez śmietanki. W tej diecie nie ma kolacji, ale ten fakt może rekompensować jadłospis, w którym pojawia się drugie śniadanie.
śniadanie: owsianka posłodzona miodem i świeżymi jagodami/borówkami lub 2 kromki pieczywa razowego z twarożkiem
drugie śniadanie: koktajl owocowo warzywny (na przykład z jabłka/gruszki, selera naciowego, ogórka lub jarmużu
obiad: łosoś z czosnkiem lub pstrąg z ziołami, sałatka z buraka, ziemniaki
podwieczorek: jogurt naturalny z dodatkiem otrębów, suszonych owoców i orzechów lub kefir z kiełkami rzeżuchy i lucerny
Według raportu obie diety pomagają zmniejszyć ryzyko zawału serca, udaru, cukrzycy i raka. Według Cancer Research UK jeden na 20 przypadków raka jest spowodowany otyłością. W ciągu ostatnich 20 lat liczba dorosłych i nastolatków chorych na cukrzycę podwoiła się, a liczba osób otyłych w wieku 17 lat i starszych w Wielkiej Brytanii osiągnęła 3,7 miliona.
Otyłość w Polsce
Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia i Głównego Urzędu Statystycznego, co drugi dorosły w Polsce (powyżej 15+) ma kilka kilogramów za dużo. Trzech na pięciu z nas ma nadwagę, a jeden na czterech jest otyły. W ciągu ostatnich lat odsetek dorosłych cierpiących na otyłość w Polsce systematycznie rośnie.
Kasia Skowrończyk
źródło: materiały prasowe